Herfst

Nu het hormoon werk stil ligt, doordat de nieuwe hormoon kits nog niet binnen zijn, besluit ik me nuttig te maken in het veldwerk. Frode is zo lief een boot naar Akkerhaugen voor me te brengen, dus maandag avond kan ik proberen gedragsobservaties te doen. Het is helder en goed weer. In Akkerhaugen ligt gelukkig de aluminium boot klaar, daar kan ik ten minste goed mee over weg!
Is hij niet schattig naast zijn grote broers?? ;)

Netjes voor de schemering heb ik alles klaar en positioneer me voor de burcht van Jan-Marc en Hannah-Sinnøve. Volgens de radio zender zit Jan-Marc daar sowieso in. Van Hannah-Sinnøve krijg ik wel een signaal, maar niet direct uit de burcht. Ik draai verder stroomafwaarts en zie haar prompt zwemmen. Voorzichtig volg ik haar van een afstandje en ze zwemt naar de burcht en gaat ook naar binnen. Rustig wacht ik af. Het wordt langzaam donker en ik kijk uit over de haven van Akkerhaugen waar nu alle lampjes aan gaan.

Na een half uurtje, komt Hannah-Sinnøve opnieuw uit de burcht tevoorschijn. Ze zwemt stroomopwaarts, gaat aan land en begint te eten. Ik volg op een afstandje en kan haar mooi in de gaten houden. Dan duikt ze helaas weer onder en ben ik haar kwijt. Ik kan haar radio signaal niet goed localiseren en ga terug naar de burcht om te kijken of Jan Marc daar nog is. Dat is hij niet, dus ik ga op zoek en vaar rond het territorium. Ik krijg meerdere keren wel signaal, maar hij lijkt of op het eiland te zitten of aan de andere kant is het ondiepste stuk. Allebei moeilijk te bereiken voor mij. Ik ben ondertussen weer in het meest stroomopwaartse gedeelte van het territorium en vind Hannah-Sinnøve weer terug. Zij ziet mij ook en kijkt me alert aan. Ze voelt zich niet op haar gemak en gaat het water weer in. Ik volg haar zo voorzichtig mogelijk en ze gaat weer aan kant. Opnieuw houdt ze me in de gaten en loopt dan het hoge gras in tot ik haar niet meer kan zien. Ik wacht af en na 10 minuten verschijnt ze weer. Ik hou me stil en ze gaat, iets meer op haar gemak nu lijkt het, langzaam het water in en zwemt verder. Ik kan haar 5 minuten volgen en dan duikt ze weer. Pfft, zo schiet het ook niet op! Maar geduldig zoek ik haar weer op en een half uur later vind ik haar op de kant terwijl ze aan het eten is. Etende bevers hebben iets heel schattigs. Met beide handjes houden ze de takken vast en knabbelen de lekkerste blaadjes ervan af. Over het water draagt het geluid ver en ik kan haar precies horen knagen. Het geluid doet me geweldig denken aan de tamme ratjes die ik vroeger had. Door de verrekijker kan ik haar beter zien en het is echt aandoenlijk. Als de tak op is, zwemt ze weer wat verder en ze komt nu dicht bij de grens van het territorium. Hier gaat ze opnieuw aan land en zet ze geurmerken af om alle bevers in de buurt te laten weten dat dit háár territorium is!
Zo gaat het nog een aantal uur door. Ik verlies haar regelmatig uit het oog, maar vind haar meestal binnen een half uur wel weer terug en kan veel gedragingen volgen. Echter, geen sociaal gedrag!! Tussendoor zoek ik Jan-Marc nog eens op, maar hij is helemaal naar het andere eind van het territorium nu. Ze lijken vannacht geen behoefte aan elkaar te hebben. Jammer, want dat is mijn enige doel vannacht, om data te verzamelen over het sociale contact tussen Jan-Marc en Hannah-Sinnøve...

Als ik terug rijd, krijg ik van Susan een smsje of ik ook naar wine-night in Nabo kom. Wine-night betekent goedkope wijn en dat betekent automatisch veel studenten en een flink feest. Ik had geen echte plannen, maar ach waarom niet. Snel alle spullen opruimen, even langs huis en het laatste stukje wine-night meepakken. Vanaf daar ga ik naar een after-party met voornamelijk Spaanse studenten. Laat het maar aan die Spanjaarden over om een feestje te bouwen hahaha! Daar krijgen ze ook de wat introvertere Noren wel mee los!
Dinsdag en woensdag gaan voorbij zonder spannende dingen. De hormoon kits zouden dinsdag komen, dus ik had gepland in het lab te werken, maar ze zijn er nog niet... Ik werk dus thuis. Daarnaast is het zulk schitterend weer dat ik niet binnen kan blijven. Het is hier heerlijk wandelen en ik geniet van de natuur.

Ik ga elke dag langs de uni om te controleren of de kits binnen zijn gekomen. Voor de uni laat de herfst zich al goed zien.

Dinsdag geen kits, woensdag geen kits, donderdag vraag ik opnieuw na of ze niet toevallig zijn aangenomen door iemand anders, maar nee, ze zijn er nog steeds niet! Nu begin ik er toch echt van te balen, dus Frode belt voor me naar de farmaceut. Die verontschuldigen zich, maar ze waren het dus inderdaad vergeten. Ze versturen het alsnog en beloven opnieuw dat het dinsdag zal aankomen. Aan de ene kant baal ik er flink van, aan de andere kant is de timing wel goed, want ik heb hiermee het perfecte excuus om de komende dagen niet in het lab te werken als Carry en Edwin hier zijn!

Kamer opgeruimd en gestofzuigd, een tweede kamer voor Edwin ingericht, twee extra bedden klaargezet en opgemaakt, boodschappen gedaan... Ik ben er klaar voor. :)
Carry en Edwin komen donderdag aan het eind van de middag aan. Ik wacht ze langs de route op, zodat we eerst even lekker kunnen wandelen langs de Bø rivier. Kunnen de honden even alle overtollige energie eruit gooien en Carry en Edwin de benen strekken. Het is super om ze weer te zien!  De honden gaan helemaal uit hun dak als ze uit de auto komen. Ze begroeten me dol enthousiast en Dazzle springt gelijk in mijn armen. Ahhh, zo heerlijk om ze eindelijk weer te zien! Het is nog steeds heerlijk weer en we hebben een fijne wandeling langs de rivier.

Thuis eten we gezellig samen, voordat ik me klaar ga maken voor het veldwerk. Wel erg ongezellig dat ik vanavond weg moet, maar dit is de enige kans deze maand om samen met Frode en Christian veldwerk te doen en dat wil ik toch eigenlijk niet missen. Car en Edwin zijn moe en willen toch op tijd slapen, dus zo slecht komt het nog niet uit.

Na nog op het laatste moment geregeld te hebben dat Carry mijn sleutel van de voordeur kan gebruiken, vertrek ik nog net op tijd. Frode en Christian zijn toch wel wat stipter dan Roo en ze staan dus al klaar bij de garage. Ze hebben de meeste spullen al, ik help met de laatste dingen en dan vertrekken we naar Akkerhaugen. Boot inladen en op pad! Christian bestuurt de boot en Frode is trapper. Ik heb de radio transmitter weer ter hand genomen. We hebben vannacht 6 doelen om proximity loggers vanaf te halen; Jan-Marc, Hannah-Sinnøve, Terje, Tommy, Christina en Kollbjørn. Daarvan zijn Jan-Marc en Terje het belangrijkst, omdat zij ook gps op hebben die we erg graag eraf willen halen om te kijken hoe dat heeft gewerkt. Gps zou een geweldige aanvulling kunnen zijn op de proximity loggers, omdat het de exacte locatie van de bever bijhoudt. Daarnaast zijn deze gps-jes met lijm op de vacht van de bever geplakt in plaats van bevestigd op de staart. Als dat goed werkt zou dat natuurlijk een super alternatief zijn!
We besluiten Kollbjørn vanavond te laten zitten, omdat hij nogal ver weg zit en we niet zo’n lange nacht kunnen maken. Vijf doelen dus, waarvan twee hoofddoelen.

We zien al snel Jan-Marc, maar hij ziet ons ook, duikt terug in de burcht en komt er mooi niet meer uit. Hannah-Sinnøve is niet in de buurt, dus varen we stroomopwaarts richting het volgende territorium waar Terje woont. Voordat we daar zijn, krijg ik opeens signaal van Hannah-Sinnøve. Gauw remmen we af en turen naar de oever. Opeens zien we haar daar inderdaad zitten. Ze zit ons rustig aan te kijken. We varen naar de kant en ze komt langzaam in beweging. Frode stapt uit de boot en loopt ook langzaam op haar af. Dan schiet ze opeens als een pijl uit een boog weg en rent naar het water. Frode is hierdoor compleet verrast en is daardoor net te laat. Hij rent er nog gauw achteraan en haalt haar bijna in, maar dan bereikt ze dieper water en duikt buiten bereik. Helaas...
We varen verder. De eerst volgende die we tegenkomen is een jonge bever. Het is het zusje of broertje van Coco die we nog steeds niet gevangen hebben. We hebben nu geen chips, oormerken, etc bij ons, dus we laten hem of haar met rust. Van Terje krijg ik wel signaal, maar ik kan hem niet localiseren. Door naar het volgende territorium. Hier zoeken we Tommy. Ik heb een heel vaag signaal, maar we zien wel een bever zwemmen. We volgen en kijken uit voor de oormerken. We kunnen aan de staart zien dat hij/zij wel een proximity logger heeft gehad. Het blijkt Leigh te zijn. Die hebben we vorige maand al gevangen en laten we nu dus met rust.
Het signaal voor Tommy is onduidelijk, dus we draaien nog een extra ronde door het territorium. Hierbij zien we opnieuw een bever. Ditmaal zit er nog wel wat op de staart! Maar mijn signaal is heel zacht, dus het zou Tommy toch niet kunnen zijn?? Maar in dit territorium is geen andere bever met een proximity logger... We kijken beter en ik zie iets raars aan de proximity logger, maar wat? Opeens weet ik het! Tommy’s vrouw Olive is haar proximity logger in het begin van dit jaar verloren, maar het gele plastic is toen blijven zitten. Ik kijk beter en inderdaad, het is alleen het plastic en niet de logger. Daarvoor hoeven we haar niet lastig te vallen, dus we varen weg.
Vlak daarna wordt Tommy’s signaal sterker en ik kan hem vrij precies localiseren, maar dat is vlakbij het hol dat we vorige maand hebben ontdekt, dus daar zal hij wel in zitten.

We varen dus verder. Door het territorium van Torunn en Moses... Dat is eigenlijk wel grappig om te vertellen. Veel bevers worden vernoemd naar bestaande mensen, maar niet alle. Sommige bevers krijgen een naam, omdat die om één of andere reden toepasselijk is. Zo heet een bever in Lunde bijvoorbeeld ‘Easy’, omdat ze de meest makkelijke bever is om te vangen. Eerder sloten de territoria ‘Patmos 2’ van Tommy en Olive en ‘Patmos 3’ van Christina en Ola By op elkaar aan. Toen Moses echter oud genoeg werd om zijn eigen territorium te willen, heeft hij zich gewoon tussen die twee bestaande territoria ingeperst en een klein territorium voor zichzelf gecreëerd! Dit is een riskante actie voor een bever en meestal onsuccesvol, maar het lukte Moses! Nu snap je ook vast waar hij zijn naam van heeft.... ;)

We varen dus door Patmos 2b van Moses naar Patmos 3. Volgens de lijst die Frode mee heeft zouden we in dit territorium de proximity logger van Bård Ivar eraf moeten halen, maar ik ben met al het veldwerk mee geweest laatste maanden en weet zeker dat we dat al hebben gedaan. Ik check toch de frequentie voor de zekerheid, maar krijg geen signaal. Op dat moment komen we weer een bever tegen, maar het is niet Christina. Het is Bård Ivar en inderdaad zonder logger. Goed zo, is dat ook weer duidelijk!
We maken twee rondjes op zoek naar Christina, maar haar signaal is ontzettend onduidelijk. Ze is waarschijnlijk in beweging en heeft de logger afwisselend onder en boven water. Daardoor is het signaal beurtelings sterk en zwak en is er niets uit op te maken. We varen dus weer terug stroomafwaarts.
In Patmos 2a zoeken we opnieuw naar Tommy, die zich nu in de burcht heeft terug getrokken. Wel komen we onderweg nog 2 bevers tegen. De ene is Andreas en de andere is opnieuw Olive.
Door naar Patmos 1 waar Terje woont. Het signaal is nog zwak, maar we zien wel een bever zwemmen. Het is een kleintje en al snel zie ik twee gele oormerkjes. Het is Coco. We dobberen een stukje met haar mee. De kleintjes zijn zo vertederend. Ze weten nog niet zo goed wat ze met ons aan moeten. Coco kijkt ons verbaasd aan. Als we dichterbij komen, vertelt haar instinct haar dat ze moet duiken. Dat doet ze dus, ze duikt naar het diepe water en komt dan weer gelijk naar boven. Tja, haar instinct zei wel “duiken”, maar dan wat?? Ze kijkt ons aan, lijkt er over na te denken en geeft het dan op, ze weet niet wat ze verder moet doen, dus ze zwemt gewoon rustig verder en negeert ons.
Wat later zien we opnieuw een bever. Dit is geen kleintje, maar Terje’s signaal is ook nog niet luid. We zijn dicht bij de grens, dus zou het Hannah-Sinnøve zijn?? Ik draai snel aan de radio en zoek haar frequentie. Nee, ook niet... We varen er voorzichtig op af. Het is een jaarling met metalen oormerken. Ik ben verbaasd. Er hoort hier geen jaarling te wonen! Ik blader gauw door de papieren, maar snap er niets van. Het zou een bever kunnen zijn op doortocht, maar dat doen ze meestal pas als ze 2 jaar of ouder zijn en deze bever leek echt jonger. We overwegen hem of haar te vangen om te zien wie het is, maar besluiten dat dat de stress voor de bever niet waard is en dat we daar geen tijd voor hebben. De tijd schiet al op en we hebben nog steeds geen bever gevangen!

Dus door naar Patmos 0 om Jan Marc te zoeken. Hij is niet meer in de burcht, maar waar is hij wel? Ik krijg geen signaal, dus we varen verder stroomafwaarts het meer op. Voorzichtig varen we de ondiepe baaien in en uit, maar ik hoor niets. Dan zien we wel een bever. De hele baai is hier vrij ondiep en hij of zij kan dus niet weg duiken. Daardoor kunnen we rustig kijken. Mijn radartjes kraken, wie kan dit zijn? Het is niet Jan Marc of Hannah-Sinnøve; het zou Susan kunnen zijn hoewel we dachten dat zij verder was getrokken; verder verwacht ik hier geen andere bevers. Ik zoek naar de oormerken en zie een metalen reflecterend rood oormerk in links en een metalen reflecterend wit oormerk in rechts. Ai, dan is het dus ook niet Susan... Gauw graai ik de papieren erbij terwijl Christian voorzichtig de bever blijft volgen. Er is nog een tweetal verderop in het meer die we kennen; Stuart en Bosse. Maar dan zijn ze wel erg ver stroomopwaarts... Nou ja, in ieder geval zijn we niet naar ze op zoek nu, dus we varen terug naar de burcht. We zijn er bijna en dan zien we een bever zwemmen. Ik heb nu een sterk signaal en zie dan ook de proximity logger, dit moet Jan Marc zijn! Christian reageert acuut, want Jan Marc zwemt richting de burcht en als hij die bereikt zijn we hem weer kwijt. Christian gooit het gas open, Frode moet zich vastgrijpen, en manouvreert de boot tussen de bever en de burcht en dwingt hem zo richting de oever. Als hij daar uit het water komt, zie ik zijn oormerken; groen! Groen??? Jan Marc heeft geen groene oormerken! Maar ik zie ook een proximity logger. Frode verspilt geen tijd aan kijken en springt uit de boot. De bever rent echter de kant op en in de dichte begroeiing is hij moeilijk te volgen. Christian en ik houden de drie schijnwerpers gericht op de bever en Frode, zodat hij kan zien wat hij doet. Frode zeult het grote zware landingsnet mee, maar weet zich daarmee toch verbazingwekkend snel door het bos te worstelen. Ze rennen samen rond de achterkant van de burcht, maar Frode loopt in! Christian en ik schreeuwen allebei opgewonden instructies, omdat wij de bever beter zien. Net als ik denk dat het Frode gaat lukken, houdt hij opeens in. Hij is in een gat gestapt en zakte opeens een stuk weg. De bever maakt daar gelijk gebruik van en krijgt weer voorsprong. Frode sprint er nu achteraan, maar de bever bereikt het water en duikt naar de burcht en verdwijnt. Shit!!

Frode zet het net weer in de boot, maar gaat dan de kant weer op. We hebben nog steeds een sterk signaal van Jan Marc hier en Frode vraagt zich af of we niet naar een verloren logger zoeken. Hij loopt een paar keer rond de burcht en een stukje erover en ik hoor binnenin wat takken vallen. Dan zie ik wat uit mijn ooghoek bewegen! Ik draai snel op, schijn in het water en roep naar Christian. Er zwemt een bever uit de burcht, vlak langs ons heen!! Ik grijp het net, Christian pakt het gelijk aan, maar we zijn al te laat. We roepen naar Frode, die snel terug komt en we varen er achteraan. We zien de bever niet meer, maar als we rond het eiland varen verandert het signaal wel. Eerst zachter en daarna harder. Als het echt luid wordt, zien we inderdaad een bever op de kant. Frode houdt zich opnieuw klaar en we gaan vol gas er op af. De bever loopt het eiland op. Ohoh, als hij het eiland oversteekt is hij weer bij de burcht en zijn we hem kwijt. Frode duikt het bos weer in met het grote landingsnest. Dat blijft natuurlijk constant vast zitten in takken en struiken, maar Frode is er behendig mee en weet de bever af te snijden. Die komt terug naar het water gerend met Frode op zijn hielen. Ieder ander had het nooit gehaald, want de bever had een flinke voorsprong en in het water zijn ze sowieso veel sneller, maar Frode sprint gewoonweg de bever eruit en weet nog net het net erover heen te zetten voordat hij naar dieper water kan zwemmen! Wow! Ik laat snel de schijnwerpers vallen en grijp een touw. Jan Marc is gestressed door de achtervolging en worstelt in het net. Dat is het meest riskante moment voor ons, omdat hij door het net heen nog steeds kan bijten en we hem niet kunnen fixeren. Verder moeten we het net uit het water naar boven tillen, dus we moeten er wel bij kunnen komen! Ik plons in het water en schiet Frode met de worstelende Jan Marc te hulp. Terwijl Frode zorgt dat Jan Marc zich niet onder het net uit kan graven, grijp ik snel het net en bindt het dicht met het touw. Jan Marc blaast boos. Nu kunnen we samen het net uit het water tillen en op de kant zetten, waar we hem in een juten zak kunnen doen. Als ik hem eenmaal vast heb, geeft hij het op en zit rustig in mijn handen. Wow, wat een rush! Dit geeft echt wel een adrenaline kick!
We kunnen nu rustig naar de logger en de gps kijken. Die zitten allebei nog perfect op hun plek. We verwijderen ze allebei en laten hem dan snel gaan, want we willen hem niet meer stressen dan nodig.

Zo, dat is ten minste één van de belangrijkste! Ik zet alle spullen weer terug in de boot en klim naast het landingsnet in de boot. Ik sta nu aan het randje van de boot met mijn gezicht naar de linkerkant. Frode wil ook in de boot stappen en daardoor helt de boot naar links. Ik leun naar achter om in evenwicht te blijven. Frode vraagt hoe laat het nu is en ik kijk op mijn horloge. Op dat moment stapt Christian in de boot en trekt de boot daardoor ineens naar rechts. Ik leun nog naar achter en zie het niet aankomen! Opeens ben ik mijn evenwicht kwijt en voel hoe ik achterover val. Het lijkt wel in slow motion te gaan en ik voel dat er geen redden meer aan is, ik kan mijn gewicht niet omgooien, heb niets om me aan vast te grijpen en het koude water is heel dicht onder me! Ik hoor Christian schreeuwen en zie hoe Frode zich over de boot heen stort en hij grijpt nog net mijn reddingsvest! Ik grijp zijn arm en hij trekt me de boot in. Pffftttt, dat was op het nippertje!! Frode en Christian lachen nu en plagen me. Ik plaag net zo hard terug en beschuldig ze van opzet, de één leidt me af, terwijl de ander gauw de boot naar rechts laat hellen!!
We nemen onze plaatsen weer in en gaan terug naar Patmos 1. Onderweg zoeken we Hannah-Sinnøve die we ook vinden, maar zij ziet ons ook en is al weg voordat we wat kunnen doen. We proberen haar terug te vinden, zien een bever en willen er al op af schieten als ik twijfel. Het signaal is daar niet sterker en ik zie geen proximity logger op de staart. We houden afstand en kijken eerst beter. Deze bever heeft inderdaad geen logger en het is dus niet Hannah-Sinnøve. Ik kan de oormerken zien en de linker is een kleine groene zoals we voor kits gebruiken en in rechts zit een grote groene. Weer een raadsel!! Wie dit nou weer is?? Het is wel een gekke nacht zo! Maar ook deze bever hebben we verder niet nodig en laten we dus met rust.
We varen verder en komen Coco nog een keer tegen. De tijd begint nu te dringen; we zouden eigenlijk een uur geleden stoppen.
Dan krijg ik eindelijk weer een duidelijk signaal van Terje!! Hij is in het territorium van Jan Marc, daarom vonden we hem niet! Met het radio signaal kunnen we hem opsporen en dan zien we hem ook. Opnieuw een snelle actie van Christian en een perfecte vangst van Frode! Ook Terje’s gps zit nog perfect op zijn plek en we knippen voorzichtig de haren los en halen de gps eraf.
We kunnen hem snel weer los laten, maar het is te zien dat dit niet zijn eigen territorium is. Als hij uit de zak komt, weet hij niet goed waar hij is en dit gedeelte van de rivier herkent hij niet. Dus hij loopt weer naar ons terug en loopt een paar keer op en neer voordat hij het water in glijdt.

Het is nu echt later dan Frode wilde en we hebben onze belangrijkste doelen gehaald, dus we varen terug naar de auto en gaan naar huis. Ik vind thuis de chocolade cake die ik als toetje voor Carry en Edwin had achtergelaten. Er is wel een stuk af, maar er is nog meer dan genoeg, dus ik neem ook een stuk. Heerlijk! Dan duik ik gauw mijn bedje in, vergeet mijn wekker te zetten en word uit mezelf om half 10 wakker. Carry is met de honden naar buiten en Edwin ligt nog te slapen. Ik sms Carry, dek de ontbijt tafel en maak Ed maar eens wakker. Slaapkop! ;)
Als Car de weg heeft terug gevonden ontbijten we samen. Met alles wat ik had gekocht en alles wat Carry en Edwin hadden meegenomen, hebben we een flink ontbijt met alle keus. We eten meer dan normaal en nemen allemaal nog een stuk chocolade cake!
Het is nu al ver in de ochtend. We gaan naar de waterval die zoals altijd indrukwekkend is, zelfs als is het volgens Noorse standaarden een klein, onbetekenend watervalletje. We lopen langs de waterval en over het eiland.

En dan stuiten we op de groep geiten die hier op het eiland lopen. Dazzle is gelijk alert. De geiten lijken weinig onder de indruk. Ik laat Dazzle een stukje oplopen en de geiten wandelen rustig van haar weg, maar panieken niet. Ik laat Dazzle om de kudde heen gaan en ze afstoppen. Ze stopt de kudde, maar nu blijkt hoe anders geiten zijn dan schapen. Acuut draaien een aantal geiten zich naar Daz en dagen haar uit. Dazzle is in haar element en wint al snel het respect van de geiten. Na een korte sessie met Dazzle, krijgt Magic ook een kans. Die is meer onder de indruk van de geiten, maar laat zich niet uit het veld slaan en brengt de kudde ook naar me toe.

We lopen langs de rivier, waar Daz en Magic lekker in afkoelen en maken een heerlijke wandeling.

We lopen niet de hele ronde, want Edwin wil graag de uni zien en dan is dat het leukst tijdens het International Coffe Hour, wat elke vrijdag is tussen 13.00 en 15.00. We ontmoeten inderdaad een heleboel studenten die ik ondertussen ken en met wafels en koffie gaan we lekker in het zonnetje zitten. Veel internationale studenten volgen ons voorbeeld en het is erg gezellig. Ik vertel ook dat we ’s morgens bij de waterval e.d. zijn geweest en meerdere studenten zijn benieuwd waar dat is. Ik probeer het uit te leggen, maar ze snappen er duidelijk niets van. Dan besluiten we ze maar erheen te brengen. We lopen opnieuw langs de waterval en doen een rondje over het eiland.

Ook gaan we langs het museum wat daar vlakbij ligt en proberen er in te komen. Alles zit echter op slot, totdat we één open deur vinden. Binnen krijgen we te horen dat het toeristenseizoen over is en dat het museum dus dicht is. We kunnen echter wel een afspraak maken als we met een groep willen komen en dan openen ze het museum speciaal voor ons. Dat is een mooi idee voor maandag en ik noteer dus haar telefoon nummer!

Aan het eind van de middag maken we nog een wandeling. We gaan naar Bryggefjell. We hebben geen tijd om naar de top op Bryggefjell Nuten te lopen, maar we kunnen het uitzicht op Slettelibergja bewonderen en een stukje verder lopen.

De herfstkleuren zijn geweldig en het is echt genieten! We vinden een veldje met niet alleen schitterende kleuren, maar ook nog veel bosvruchten. De honden zijn helemaal uitgelaten. We spelen met stokken en ze rennen door de bosbes-struikjes.

’s Avonds vieren ons vakantietje door uit eten te gaan. We gaan naar “den Gode Nabo”, waar ik tot nu toe alleen op wijnavond was geweest en proberen het restaurant uit. Dat bevalt prima en we eten erg lekker!
Als we thuiskomen is er een feestje aan de gang, want Mike is jarig. Ed en ik sluiten er bij aan, voordat we ons terugtrekken naar onze kamers.

Zaterdag heb ik gepland om naar het “Eple fest” in Gvarv te gaan. Telemark is bekend om zijn appels en Gvarv is dan helemaal hét centrum van de fruitteelt hier. Ze hebben jaarlijks een appel festival met een markt, kunst uitstelligen en allerlei activiteiten. We halen Lucie op en zijn wat na 10en in Gvarv. Volgens de planning begint het om 10 uur, maar het is echt nog aan het opstarten. Het is dus vrij stil, nog weinig mensen en de muziek band is ook nog niet gestart. De meeste standjes hebben zich al wel geïnstalleerd en we lopen over de markt rond. Het is wel erg grappig, allerlei appel-dingen, maar ook kersen en peren en ook standjes met hele andere dingen zoals zeepjes, sokken, sieraden, honing, etc.. We lopen langs een standje met wafels en zien daar ook appelstroop staan. Op het etiket staat “Rinse appelstroop”!! En ja hoor, het zijn dus Nederlanders die zich 4 jaar geleden in Noorwegen hebben gevestigd. Als we met ze kletsen, blijkt ook een bakkersstandje uit Nederlanders te bestaan! Je vindt ze ook overal he?

We ontmoeten ook een aantal studenten van de school en slenteren tussen de standjes door. Als we alles wel gezien hebben en net willen besluiten waar we heen zullen gaan, begint iemand vanachter een stand met zeepjes heftig naar ons te gebaren. Ze blijkt geïnteresseerd te zijn in de honden en wil van alles weten over het ras. Ik geef haar ons website adres en email. Dan willen ze ook foto’s maken van de honden. Om het leuker te maken laat ik Magic opzitten. Bewondering alom en er wordt gevraagd of ze nog meer kunstjes kan. Ik laat Magic dus nog wat andere truckjes doen en doe een mini-showtje. Als ik afsluit als Magic in mijn armen is gesprongen, blijken er meer mensen met fototoestellen op af te zijn gekomen en staat er een kleine kring om me heen. Hahaha, dat was ook niet de bedoeling! Maar het leverde wel leuke foto’s op! :)

Daarna rijden we door naar Heddal. Lucie wilde dat ook nog graag zien en Carry en Edwin hadden ook aangegeven dat leuk te vinden. We nemen de weg langs de rivier naar Notodden en ik kan vanuit de auto stukjes van Patmos aanwijzen. We genieten van de kleurenpracht van de natuur in de herfst en zien twee roofvogels. Wat is Noorwegen toch schitterend!!
De staafkerk valt in goede smaak. Het is ook een schitterend kerkje. Kleiner dan dat het op de foto’s lijkt, maar oh zo mooi. En heerlijk Noors, geen hekken, geen poespas, super! Er zijn voorbereidingen aan de gang voor een trouwerij en er lopen dus veel vrouwen rond in klederdracht. Het geeft wel iets speciaals! De honden wachten netjes bij de muur, terwijl wij de kerk bekijken.

Helaas is verder alles dicht. Daar heb ik geen moment aan gedacht, maar nu het toeristenseizoen over is, sluiten de meeste dingen. Zo ook hier. Toch kunnen we wel het openluchtmuseum doorwandelen. Alleen kunnen we dan helaas niet de gebouwen van binnen bekijken. Ik probeer zo goed mogelijk mijn rondleiding te herinneren en te herhalen wat er allemaal te zien was en wat er bijzonder aan was. Toch is het anders dan het zelf zien. Dat probleem wordt dan onverwachts verholpen, doordat ze in één van de gebouwen een feestje organiseren voor die avond! Daardoor is het open en mogen wij er wel even in rondkijken! :)

Voor zondag heb ik geregeld dat we een boot kunnen gebruiken van de uni. Ik wil graag het gebied laten zien waar ik het meeste veldwerk doe en verder is het sowieso schitterend op de rivier!
Het is goed weer, we kunnen mooi een stuk van het Noorse platteland zien, Dazzle doet haar eerste boot-ervaring op en ik kan de burchten en territorium grenzen laten zien. Ik parkeer de boot op een zandbank in Patmos 3, waar we aan land gaan op een picknickplaatsje. We lopen wat langs de kant, doen zoekspelletjes met de honden en genieten gewoon van het vakantie-gevoel.

Dazzle en Magic gaan ook het water in en als we verder varen naar Bråfjorden begint Dazzle te bibberen. Hhet koude water en daarna stil zitten maakt het toch wel koud voor haar blijkbaar. We lossen het op met een reddingsvest. Paste nog best goed ook! ;)

Thuis lunchen we en dan merk ik dat ik toch nog wel een beetje slaap in te halen heb. Ik doe een tukje en Carry en Edwin gaan langs de kerkjes van Bø en maken een wandelingetje in de buurt. De kerken zijn helaas dicht, maar het terrein eromheen is wel mooi en ook hier laten de hersftkleuren zich mooi zien!

’s Avonds gaan we uit eten bij de pizzaria. Die valt helaas nogal tegen, maar ondanks dat hebben we wel een erg gezellig avondje.
Maandag gaan we een grotere wandeling maken. Mijn absoluut favoriete wandeling naar Bryggefjell Nuten. Ik heb deze wandeling precies 8 dagen geleden ook gemaakt en het is ongelooflijk om te zien hoe de kleuren veranderd zijn in die ene week! Ik geniet met volle teugen en tot mij vreugde delen Carry en Edwin mijn enthousiasme. :) Het is zo’n apart soort omgeving met die rotsen en veranderende vegetatie hoe hoger je komt... De rest is beter met foto’s te vertellen dan met woorden, hoewel ook de foto’s niet echt in de buurt van de werkelijkheid komen...

Laatste rots over en dan zijn we op de top!

Als we terugkomen, gaan we even kort naar huis en daarna door naar het Bø Museum. De meeste studenten komen niet opdagen. Ze wisten het te laat, hadden geen vervoer, waren het vergeten, hadden les of hadden een andere smoes. ;) Lucie, Edwin, Carry en ik zijn de enigen. Maar dat maakt ons weinig uit. We worden opgewacht door een hele aardige gids die erg leuk over alles verteld. We krijgen een uitgebreide rondleiding en het is veel groter dan ik had verwacht!
Een oude kruidenierswinkel met allerlei producten nog van 100 jaar geleden, ook de woning van de kruidenier en zijn familie is nog grotendeels zoals het in die tijd geweest moet zijn. Daarnaast is een woning uit de 17e eeuw met alle oude meubels en inrichting en een oude boerderij waar ze Telemarker koeien hielden. In het echte museum-gedeelte zijn dan ook nog veel oude muziek instrumenten, nationale klederdracht, oude ambachten en nog wat antiek meubilair te vinden. Het is flink uitgebreid en erg interessant!

Aan het eind van de dag maken we nog een wandeling langs de rivier en traint Dazzle nog een keer bij de geiten.
Dinsdag is dan alweer de laatste dag! We hadden het plan om naar Gygrestolen te klimmen, maar daardoor heb je zeker 3 uur nodig. Allereerst stonden we veel later op dan gepland en daarna kon ik met de aanwijzingen van Mike totaal niet vinden waar de route moest beginnen. Na een flinke tijd zoeken en heen en weer rijden vonden we het, maar toen waren we al flink laat. Dus we zijn gewoon niet tot de top gegaan, maar hebben wel een deel van de route gelopen. Het weer nog redelijk, ondanks de regen die voor later voorspeld was en de route was ook erg mooi. We horen en zien onderweg nog een raaf, wat een karakteristieke geluiden maken die vogels toch!

Na de wandeling rijden we nog even langs de winkels, o.a. in een poging een souvenir te bemachtigen. Als ik het uiteindelijk vraag, weet de Noorse alleen een kaasschaaf te noemen als mogelijke souvenir. Dat zou volgens haar typisch Noors zijn en veel toeristen namen dat mee. Verder waren er geen souvenirs in Bø voor zover zij wist. Nou, dan geven we het ook maar op verder.
Thuis lekker warm gelunched, nog even gefrisbeet met de honden, alle spulletjes weer ingepakt en toen was het dan helaas weer tijd om afscheid te nemen... Wat is het ontzettend snel gegaan deze dagen en wat zal ik ze weer missen!
Veel tijd om er bij stil te staan heb ik niet, want ik ga bijna gelijk door naar de uni voor mijn eerste les Noors. Tja, ik ben nou eenmaal nieuwsgierig en hou wel van talen, dus wil toch graag Noors leren. Ik val midden in de cursus en dat is dus niet zo makkelijk, maar ik kan het redelijk bijbenen gelukkig.

’s Avonds is het akelig stil op mijn kamertje. Het regent en ik voel me echt een beetje somber...

Woensdag zijn de hormoon kits aangekomen! Eindelijk!! Ik verdwijn dus ook gelijk de hele dag in het lab. Ik bereid de mest monsters voor op een nieuwe test met de cortisol bepalingen, maar dan dit keer met lagere verdunningen. Verder zoek ik de haarmonsters uit en bereid de extracties voor.
Tegen 6en vind ik het wel weer mooi geweest en loop richting de uitgang. Op dat moment gaat mijn telefoon. Het is Ola; hij heeft een ijsvogel gevangen! Ik spring in mijn auto en rijd aan de hand van Ola’s uitleg naar een plek langs de rivier waar ze regelmatig vogels vangen. Daar komen meer mensen aan en uiteindelijk zijn we met zo’n 8 man om de ijsvogel te bekijken. Het is dan ook een plaatje! Wat een kleuren! Ik heb vaker ijsvogels gezien, maar dan is het meestal een blauw met rode flits langs het water. Nu kan ik hem van dichtbij bekijken en is het nog indrukwekkender!!Donderdag is opnieuw een dag in het lab. Ik draai de cortisol test met de mest monsters, maar tot mijn ergernis hebben de andere verdunningen niet geholpen. De excel file om de concentraties mee te kunnen berekenen geeft opnieuw rijen vol errors. Ik vraag iedereen die ik kan vinden waar het aan kan liggen, maar niemand hier heeft er ervaring mee en ze hebben geen idee... Shit!
Ik laat het maar even zitten en ga verder met de haar monsters. Het klinkt zo makkelijk he? “Weigh 10-20 mg of hairs, mince them in 3-4mm pieces and put them in a new dry vial.” Één simpel regeltje in het protocol en het klinkt zo makkelijk. Maar iedereen die wel eens met haar monsters heeft gewerkt, zal wel weten hoe lastig dit kan zijn!! De haren worden acuut statisch, blijven aan alles kleven, gaan met geen mogelijkheid het buisje in en moeten stuk voor stuk in stukjes worden geknipt. Wat een monnikenwerk! Het is vandaag gewoon mijn dag niet. Ik laat het er verder bij en ga naar mijn tweede Noorse les. Ik kan nu makkelijk meekomen en heb er wel plezier in!

’s Avonds ga ik naar Kroa waar die gekke Noren een “Grandiosa” pizza wedstrijd hebben georganiseerd. Wie het snelst een pizza wegwerkt. De Spanjaarden zien dit als een uitgelezen kans om een gratis maaltijd te krijgen en doen dus voor spek en bonen mee. Het is geen gezicht zoals de Noren als een gek de pizza proberen weg te werken, terwijl de Spanjaarden ernaast gezellig kletsend hun pizza eten!! Na een paar rondes heb ik het wel weer gezien en ga naar Grivi, waar het zo gezellig is dat ik pas tegen 3en weer weg ga, ondanks dat ik gepland had op tijd naar bed te gaan!
Als ik weg wil rijden, vragen 3 Noren een lift. Ik vind het prima en als ze instappen zie ik pas hoe verbaasd en bezorgd Lucie kijkt. Tja, misschien ook wel een beetje naïeve en domme actie om tegen 3 uur ’s nachts 3 wildvreemden mee te nemen in mijn auto. Nou ja, ik heb nu al ‘ja’gezegd, dus ik beloof Lucie te smsen als ik thuis kom en rijd weg. Er gebeurt natuurlijk niets, ik zet de Noren af die me helemaal dankbaar zijn en rijd naar huis waar ik lekker mijn bedje in rol.

Zo, dat was het weer voor nu! Wat een super weken waren dit, het zal moeilijk zijn om dit in het volgende verslag te evenaren!!