Water, water, water en ...... bevers!!!

Dit berichtje gaat over een waterval, rivieren en regen, maar naast al het water natuurlijk vooral ook over bevers! Daarvoor ben ik ten slotte hier!

Om chronologisch te blijven, starten we maandag. Ik heb Roo (PhD uit Oxford die nu 3 jaar aan dit project werkt) en Frank (de prof) ontmoet en we hebben bijna 1,5 uur gepraat. Het enthousiasme, de gedrevenheid en vele ervaring spatten er vanaf. Algemene informatie over de bevers, projecten in binnen- en buitenland, nieuwe soorten 'ear tags' en verschillende zenders (data loggers, proximity loggers en gps gestuurde systemen), veranderende territoria, soorten monsters en methodes van monsteren, en meer komt aan bod. Eerst lijken ze een beetje ongecoordineerd in hun enthousiasme, maar aan het eind worden er duidelijk prioriteiten gesteld en wat afspraken gemaakt. Prioriteit nummer 1 ligt nu in ieder geval bij het veldwerk.

Het is al na 3en en om 3 uur sluit de universiteit hier (ze werken in de zomer van 8 tot 3 ipv onze 9 tot 5), dus we besluiten dat ik me nu thuis op de literatuur stort en we elkaar morgen op de uni zien om alles te regelen voor het veldwerk van dinsdagavond! Spannend!

Als ik weg rijd heb ik eigenlijk geen zin om acuut weer achter de pc te kruipen. Ik herinner me dat Tanya had genoemd dat er een waterval in de buurt was die ze me een keer zou wijzen. Ik dacht dat ze naar het noorden wees toen ze het daar over had. Dus ik rijd op de gok in noordelijke richting. Nog geen 1,5 kilometer van huis af steek ik een riviertje over. Aangezien een waterval in een riviertje moet zitten, besluit ik de rivier te volgen. Met de auto gaat dit niet goed, dus ik parkeer de auto en ga te voet verder. Na de eerste bocht, hoor ik het al.... Ik heb de waterval gevonden!

Wow... ik klauter wat omlaag om dichterbij te komen en ben even op een rots aan de rand van het water gaan zitten om hiervan te genieten. Het donderende geluid van het vallende water, de opspattende druppels die een waas van waterdamp vormen boven de rivier, de typische geur van nat naaldbomenbos en dan vooral het bijna hypnotiserende beeld van de waterval. Het is toch wel iets bijzonders!

Iets verderop vind ik een brug over de rivier en maak een wandelingetje over een eiland in de rivier. Hier staan wat houten blokhutten, maar zo te zien onbewoond, en verder is er geen mens of dier te bekennen. Wel zie ik sporen van een evenhoevig dier, maar ik zie niets. Ik denk eerst aan een ree of hert (voor een rendier lijken de sporen me te klein), maar als ik later de hoeveelheid sporen zie, is misschien een kudde schapen of geiten waarschijnlijker. Nu is het echter stil en verlaten. Ik vind een frambozen struik en doe me tegoed aan de rijpe frambozen. Er is hier overal water, kleine stroompjes over het pad, miniscule watervalletjes langs de rotswanden, beekjes die ik met behulp van boomstammen oversteek en dan natuurlijk de rivier aan alle kanten rond het eiland. Ik loop langs de andere kant van het eiland terug richting de brug, maar kom nu dicht bij de waterval. Ik maak een omweg en voel me toch weer erg aangetrokken tot de waterval en begin over de natte stenen een ondiep deel van de rivier over te steken. Ik probeer boven de waterval uit te komen. Dit lukt net niet helemaal, maar ik kom tot bijna het hoogste punt van de waterval. Als ik er bijna ben, overvalt me een iets schuldig gevoel dat ik wel onverstandig bezig ben zo in mijn ééntje, van het pad af, niemand weet waar ik ben, klauterend over glibberige stenen, met naast me tientallen meters neerstortend water eindigend in een rotsige rivier... tja, misschien niet verstandig, maar het is het toch wel waard. Het is een speciaal plekje en ik voel me alleen op de wereld te midden van deze prachtige en indrukwekkende natuur.

Daar teer ik de rest van de dag op en besteed de rest netjes studerend achter de computer.

Dinsdag ben ik netjes op tijd op de uni en besluit eerst een studenten account (registreren in het systeem, toegang tot de computers en software, toegang tot de gebouwen, toegang tot de bibliotheek, etc..)en daarna de papierwinkel voor de Erasmus beurs te regelen.

Oeps, dit klinkt simpeler dan het blijkt te zijn. De Erasmus beurs gaat goed, de Noren staan er heel welwillend tegenover, zijn onder de indruk dat ik alle papieren al kant en klaar heb en beloven er acuut werk van te maken en me zo snel mogelijk wat te laten horen. Maar dan die studenten account... Pffft, van 9 tot 1 val ik allerlei mensen lastig. Ze begrijpen niets van het woord 'internship' en ook na mijn uitleg kijken ze wat moeilijk. Ze willen een Noorse vak code hebben, maar die heb ik niet. Ze telefoneren er op los, sturen me van hier naar daar, maar het gaat moeizaam. Al gauw merk ik dat mijn reputatie me vooruit snelt binnen het gebouw. Als ik in de bibliotheek aankom en vraag of ze me kunnen helpen aan een bibliotheek kaart, kijkt de bibliothecaresse me even indringend aan en vraagt dan "are you Frank's assistant?". Ik neem aan dat ze mij daar mee bedoelen ja, dus ik antwoord bevestigend. "Ahhh, I heard about you!" zegt ze met een veelbetekende blik. Ahum, dat klinkt niet zo goed, maar aangezien ze me daarna wel helpt, een kaart voor me maakt en me grofweg het systeem uit legt, lijkt het wel mee te vallen.

Na 4 uur moeilijk doen is het resultaat: een bibliotheek kaart, een key card waardoor ik de gebouwen in kan buiten openingstijden, een tijdelijke computer account voor 1 dag en 3 verwarde mensen die beloven me nog te mailen. Daar laat ik het maar bij.

Om 2 uur geeft Roo me een rondleiding door de garage en opslag waar alle spullen staan die we voor het veldwerk nodig hebben. Het duizelt me al snel, maar ik probeer alles te onthouden. We spreken om half 7 af buiten de garage.

Gauw wat boodschappen doen en laatste dingetjes regelen, naar huis, een uurtje slapen, vissoep klaarmaken, wat eten en de benodigde spullen bij elkaar pakken. Stipt om half 7 sta ik op de verlaten parkeerplaats voor de garage. Net als ik begin te twijfelen om 10 over half 7, verschijnt Roo. Het blijkt dat de auto die ze hiervoor gebruiken, al in gebruik is, dus we moeten mijn auto nemen. Ik zet hem voor de garage en we beginnen spullen uit te zoeken en in te laden. Nou dacht ik dat ik toch een flink grote auto bij me had, maar hij zit aan het eind prop vol! Niet te geloven wat er allemaal mee gaat. Vangnetten, juten zakken, peddels, verschillende jerrycans brandstof, accu's in alle soorten en maten, life jackets, baggerlaarzen/vispakken, lampen en schijnwerpers, hoofdlampen, data sheets, walkie talkies, koffers met oormerken en applicators, plastic zakken, flesjes, spuitfles met water, schaar, plakband, papieren zakjes voor de haren, etc, etc..

Met een propvolle auto rijden we naar Akkerhaugen, waar we aan het meer parkeren. Daar is Veronika (Noorse MSc studente) ook en ligt een boot klaar. Nu moeten alle spullen van de auto in de boot. Ik heb het warm van al het gesjouw en het zonnetje schijnt. Ik heb spijt van de legging onder mijn spijkerbroek en kijk met argusogen naar het vispak en life jacket die ik aan moet. Mijn trui en jas prop ik in mijn rugtas. We stappen in de boot en gaan op weg. We varen het meer op en opnieuw ben ik onder de indruk, wat is het hier mooi!
Zie het kaartje hoe we varen. We beginnen bij het zwarte kruisje rechtsboven en varen dan langs de zwarte lijn naar Gvarv, waar Bjørnar ons opwacht met een tweede boot. Tussen de twee rode stippen is het 'bever-land'. ;)

De spullen worden verdeeld over de twee boten, Roo en Bjørnar nemen de ene en Veronika en ik de andere. Het is ondertussen tegen 9en als we vertrekken. We zijn 5 minuten op weg als Veronika vraagt waar onze lampen en schijnwerpers zijn. Oeps, die zijn per ongeluk in de auto van Bjørnar belandt.... Veronika en ik moeten terug om ze te halen. Als we bijna bij de auto zijn, roept Roo vanuit de walkietalkie dat ze bevers hebben gezien. Ik haast me om de schijnwerpers te pakken en we varen gauw weer in hun richting. Als we daar aankomen, staat Roo met een grote grijns op de waterkant en zie ik Bjørnar nog net met een vangnet in het hoge riet bezig. Triomfantelijk komt hij terug en stopt de VIERDE bever in een juten zak. Shit, dan mis je 15 minuutjes en dan hebben ze al vier bevers gevangen. De sfeer was opgewonden en erg optimistisch. Dit was een record, vier bevers uit één territorium vangen in minder dan 30 min na de start...

Stiekem baal ik wel dat ik nu niets anders zie dan 4 wiebelende juten zakken en nog steeds geen bever heb gezien. Maar we zoeken een droger plekje aan de kant en beginnen met het monsteren. Ik schrijf en kan ondertussen goed kijken hoe ze het allemaal doen. We noteren datum, vanger, plaats van vangst, tijd, staartlengte, -breedte, en -dikte, eventueel littekens, lichaamslengte en - gewicht, geslacht en we verzamelen haarmonsters, mestmonsters, castoreum en 'anal gland secretion'. Dit zijn jonge bevers, dit jaar geboren, dus krijgen ze ook een nummer, naam, microchip en oormerken. Per bever kost dit alles zo'n 20 minuten en tussendoor brengen we de bever die we gehad hebben terug naar de plek waar we ze gevangen hebben.

Deze vier bevers zijn allemaal mannetjes en worden vernoemd naar de neefjes en broers van Roo. Hij komt uit Schotland, dus vandaar de keltische namen: James, Angus, Alastar en Eaghann. Als we de bevers los laten kan ik ze pas echt goed zien. Ze zijn echt zo schattig en lijken niet eens erg bang. Ik maak wat foto's, maar het is ondertussen pikdonker dus de kwaliteit is matig.

De insecten zijn niet om uit te staan. Ze zitten overal en vallen massaal aan. Bjørnar bindt een trui om zijn hoofd en slaat ondertussen met zijn jas alle insecten boven ons weg, maar het blijft vreselijk irritant. Als we klaar zijn, varen we naar het midden van de rivier, binden de boten aan elkaar en vieren de goede start met brownies en koffie. We doen de lampen uit en Roo steekt een sigaret op, wat al een stuk in de insecten scheelt.

We varen verder en Veronika en ik spotten al vrij snel een bever! Ook een jonge en dicht bij de plek waar we de andere vier hebben gevonden. Hij lijkt twee oormerken te hebben, en de andere vier hebben allemaal maar één oormerk gekregen, dus dit zou een ander kunnen zijn! We roepen Roo en Bjørnar op. Veronika en ik volgen ondertussen de bever. Het is bijzonder hoe dichtbij we kunnen komen. Deze bevers zijn gewend aan voorbijvarende boten en hebben geleerd dat ze er weinig van te vrezen hebben, dus ze negeren de boten voornamelijk. Als we een beter beeld krijgen, zien we dat de bever één oormerk heeft en aan de andere kant licht de roze binnenkant van het oor op door onze schijnwerpers, waardoor het leek of er ook een merk zat. Het is waarschijnlijk Angus, die we dus voor de tweede keer vanavond lastig vallen. We laten hem nu met rust en varen verder.

Rond half 12 begint het te regenen. Dit bemoeilijkt het zicht, zeker in het water zelf, maar we proberen het zo goed als het gaat. Tegen middernacht krijg ik weer een oproep van Roo, ze hebben een bever gespot. We varen er zo snel mogelijk heen zonder teveel te storen, maar zijn weer te laat. Bjørnar heeft de bever alweer gevangen! Een jong vrouwtje dit keer, die ze naar mij vernoemen! Ik maak een filmpje van haar als we haar loslaten :) Zie HIER.

Hierna begint het harder te regenen en wordt het ook kouder. We gaan door en zoeken met de schijnwerpers langs de randen van de rivier. We zien opnieuw een bever en volgen hem of haar. Roo en Bjørnar komen helpen en nemen over. Ze proberen het te vangen, wat mislukt. Er komt een tweede bever bij, waarschijnlijk zijn ze een paartje, maar ze weten te ontsnappen naar hun burcht. We varen verder... Het blijft flink regenen en is nu echt pikkedonker. Het is ook niet te zien hoe diep de rivier is en Veronika en ik kennen deze rivier allebei niet. We lopen meerdere keren op een zandbank of raken verstrikt in planten en moeten dan de boot uit om hem weer in het diepere water te trekken.

Koud en ietsje slaperig nu speur ik de randen af en zie opeens iets bewegen over overhangende takken. In een flits zie ik een grote bever (gigantisch vergeleken bij degene die we gevangen hebben) onderduiken. Ik waarschuw Veronika en we speuren de omgeving af om te zien waar hij boven komt. Dat doet hij ook en ik waarschuw Roo, maar zodra we hem in onze schijnwerpers hebben duikt hij weer onder. Ohoh, deze kent het spelletje al... Zodra hij duikt, zien we door de regen niets meer in het water en kunnen we hem niet volgen. Toch weten we hem elke keer weer terug te vinden en Roo en Bjørnar zetten de achtervolging in. Roo manouvreert behendig achter de bever aan, terwijl Bjørnar op de voorplecht staat met een net in de aanslag en een schijnwerper op het water gericht. Verschillende keren doet hij een uitval, maar de bever is hem te snel af. We zijn hem weer kwijt en zoeken de omgeving af. Ik zie iets op het land bewegen en zie nog net de bever verdwijnen in het bos. Ik roep en wijs de plek aan, Roo vaart erheen en Bjørnar duikt acuut uit de boot op de kant en rent het bos in. Hij komt de bever daar tegen, maar in een flinke galop schiet de bever langs hem heen en stort zicht weer in het water. Wow, ze zien er wat log uit, maar ze kunnen best snel zijn!!

Ik volg de bever en zie hem opnieuw op de kant klimmen en verdwijnen in het hoge gras. Opnieuw wijs ik Bjørnar de plek en gaat hij ook aan land. Ik zie het vangnet nog net uitsteken in het hoge gras en zie hem een uitval maken en hoor een kreet van teleurstelling. Roo zit ondertussen in de aanslag met een tweede net voor de meest waarschijnlijk uitgang naar het water. Ik zie Bjørnar aankomen met de bever voor zich uit. De bever is nu precies tussen Roo en Bjørnar in, dus dit zou moeten lukken! Roo slaat zijn net voor de uitgang over de bever heen, maar de bever weet er net onderdoor te glippen en verdwijnt langs de boot in het water... Mislukt! We vinden hem daarna niet meer terug...

Tot 3 uur blijft het regenen. We zien regelmatig bevers, maar weten ze niet te vangen. Bjørnar wil er echter sowieso nog 2 vangen zegt hij, dus we blijven zoeken. Ik zit nu echt te shaken en klappertanden en probeer mijn handen aan de schijnwerper te warmen. Als we weer vast komen te zitten, kan ik in ieder geval weer even bewegen en word wat warmer en wakkerder. We zitten goed vast en krijgen de boot niet over de zandbank heen. We slepen hem een eindje door het zand om er omheen te komen en vinden uiteindelijk het diepere water weer. We varen de rivier nog een keer op en af en ik zie de lucht alweer lichter worden. Na 4en geven we het op en varen terug naar de haven in Gvarv, waar we Bjørnar afzetten. We varen met zn 3en terug naar Akkerhaugen. Onderweg zie ik nog een bever, terwijl we er op volle snelheid langs komen. Ik roep en wijs en Roo remt en draait kort. Iets te kort, want we schieten bijna uit de bocht op een zandbank en door de heftige golven zijn de bevers ook weg... Oeps! We herstellen, trekken de boel weer recht en varen verder. Hierna zie ik nog 2 van de bevers met de Schotse namen die we verder met rust laten en we varen over het meer terug terwijl het alweer bijna licht is.

Boot uitladen, auto inladen, terug naar de uni, auto weer uitladen, spullen opruimen... Ondertussen is het 6 uur geweest. Ik breng Roo naar huis, spreek om 2 uur af op de uni en rijd dan zelf ook door naar huis. Snel een warme douche, alle natte spullen uithangen, ik stap in bed en wil de wekker op de mijn telefoon zetten. Maar waar is mijn telefoon? De radartjes klikken in elkaar en ik weet precies waar hij moet zijn; in de borstzak van mijn life jacket en die heb ik uitgehangen in de garage van de uni. Ik besluit te gaan slapen en morgen mijn telefoon te halen, maar als ik ga liggen kan ik het niet loslaten. Het is een dure telefoon en ik ben best afhankelijk hier van hem als navigatie, fototoestel, omreken-machine en natuurlijk telefoon... Ik heb geen rust en stap mijn bed weer uit, schiet een broek en jas aan en ren de deur weer uit. Auto in, naar de uni en daar weet ik gelukkig de garage open te krijgen. Gestressed doorzoek ik de life jackets. De eerste niets, tweede niet, derde.... vierde.... pffft, in de vijfde (en laatste ;)) vind ik mijn telefoon. Nat, maar onbeschadigd en alles doet het. Ik wrijf hem droog en ga gauw terug naar huis, waar ik met een gerust hart in slaap val!

Na 5 uur slaap, sta ik weer op. Alina heeft kleine pannekoekjes gebakken met o.a. appel erin en alle licht aangebrande mag ik hebben. Jummie.

Ik vertrek op tijd om eerst nog even de bandenspanning te checken, want de auto lijkt wat naar rechts te trekken. De spanning staat voor alle banden rond de 3.0, wat me nogal verbaast, want de monteur zei dat hij ze vorige week op 2.2 en 2.1 had gezet... Naja, allemaal netjes op 2.2 gezet en de auto lijkt inderdaad prettiger te rijden.
Op de uni maak ik kennis met Imke, zij werkt aan de genetica. We kijken samen naar de data en discussieren over verschillende methodes. Gezellig en interessant! Helaas valt de data me iets tegen. Ze hebben wel veel monsters uit allerlei jaargangen, allerlei gebieden en ook stamboom informatie gebaseerd op observaties, maar ze hebben maar 5 werkende microsatellieten waarvan er 2 nauwelijks polymorf zijn en de andere 3 een beetje... Hmm, moeilijk om daar veel op te concluderen. Toch ziet de informatie er wel interessant uit en zien we wat trends in de data.

We besluiten morgenavond (donderdag) weer met veldwerk te gaan!